دستگاه پالس اکسی‌متر چیست و چه کارایی دارد؟

دستگاه پالس اکسی‌متر چیست و چه کارایی دارد؟

پالس اکسی‌متر دستگاهی است که به شما این امکان را می‌دهد تا مقدار اکسیژن خون سرخرگ خود را بسنجید. مقدار استانداردی که دستگاه پالس اکسی‌متر باید نشان دهد 95 الی 97 درصد است و اگر این میزان پائین‌تر از 90 درصد در بیماران باشد، خطرناک خواهد بود. این دستگاه بر خلاف کارایی زیادی که دارد، بیشتر در بیمارستان‌ها و برای بیماران خاص استفاده می‌شود. دستگاه پالس اکسی‌متر تعداد ضربان قلب، نبض و تنفس را نشان می‌دهد. این دستگاه یک روش غیرتهاجمی است که مقدار مولکول‌های هموگلوبینی ترکیبی با اکسیژن را نشان می‌دهد. 

دستگاه پالس اکسی‌متر چطور کار می‌کند؟

این دستگاه روی شریانچه‌های نبض‌دار، به عنوان مثال بر روی انگشت اشاره قرار می‌گیرد. دستگاه پالس اکسی‌متر دارای یک سنسور نوری است و در یک سمت آن دو LED قرار دارد که به عنوان فرستنده، دو موج نور قرمز (طول موج 660 نانومتر) و نور مادون قرمز (طول موج 930 نانومتر) را منتشر می‌کنند. در سمت دیگر این دستگاه یک گیرنده (فتودیود) وجود دارد که نور عبوری از بافت را آشکار می‌کند. نور عبوری از بافت به یک سینگال الکتریکی تبدیل شده و پس از انجام محاسبات توسط دستگاه، میزان اکسیژن خون تعیین می‌شود. با قرار دادن این دستگاه بر روی انگشت اشاره خیلی سریع و راحت می‌توان کمبود یا اکسیژن اضافی خون فرد را مشخص کرد و به درمان آن پرداخت. با این وجود باید توجه داشته باشید عواملی وجود دارند که بر روی نتیجه این دستگاه تاًثیر می‌گذارند، این عوامل عبارتند از:

1- اگر انگشت شما لاک داشته باشد

2- اگر در معرض نور شدید قرار گرفته باشید

3- بافت دمای غیرعادی داشته باشد

4- فشار خون خیلی بالا یا خیلی پائینی داشته باشید

این عوامل می‌توانند بر روی دقت و نتیجه درست دستگاه پالس اکسی‌متر تاًثیر بگذارند. بنابراین در هنگام استفاده از این دستگاه حواستان به این عوامل باشد.

کار با دستگاه پالس اکسی‌متر خیلی راحت‌تر از آن چیزی است که فکرش را کنید. گیرنده دستگاه را باید بر روی یک قسمت از بدن (مانند انگشت اشاره، قسمت بالایی یا پائینی گوش یا …) قرار دهید. پس از محاسبه اطلاعات توسط دستگاه، میزان اکسیژن بر روی صفحه نمایش دستگاه نشان داده می‌شود. در این صورت، شما می‌توانید روی صفحه نمایش دستگاه میزان اکسیژن خون خود را به صورت درصد (95 الی 97 درصد) و نیز تعداد ضربان قلب خود را مشاهده کنید.

دستگاه پالس اکسی‌متر بر روی کدام قسمت‌های بدن قرار می‌گیرد؟

در بزرگسالان دستگاه پالس اکسی‌متر بر روی انگشت اشاره، انگشت پا، قسمت بالایی یا پائینی گوش و در نوزادان بر روی انگشت شست دست یا پا، کف پا و کف دست قرار می‌گیرد.

چند نوع دستگاه پالس اکسی‌متر وجود دارد؟

دستگاه پالس اکسی‌متر در دو نوع وجود دارد: انگشتی (سیار) و مرکزی (ثابت). از آنجایی که این دستگاه بیشتر در بیمارستان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد، از نوع سیار آن بیشتر در اورژانس و نوع ثابت آن بیشتر در اتاق احیا یا بخش‌ها استفاده می‌شود.

دستگاه پالس اکسی‌متر چه محدودیت‌هایی دارد؟

این دستگاه نیز همانند هر دستگاه دیگری محدودیت‌هایی دارد که بهتر است با آنها آشنا شوید. این محدودیت‌ها عبارتند از:

1- اگر انگشت شما لاک داشته باشد

2- اگر دچار شوک یا هیپوفیوژن بافتی شده باشید

3- اگر دچار هیپوترمی شده باشید یا قسمتی از بدن شما بر اثر سرما دچار آسیب شده باشد

4- اگر مونوکسید کربن باعث مسمومیت شما شده باشد

5- اگر دچار آنمی باشید (در کم خونی شدید، خون حاوی هموگلوبین کم خواهد بود که علی رغم اشباع شدن، اکسیژن زیادی را حمل نمی‌کند.)

6- پالس اکسی‌متری تنها میزان اشباع هموگلوبین را اندازه‌گیری می‌کند. این دستگاه هیچ نشانه‌ای از کمبود اساسی، سطح دی اکسید کربن، pH خون یا میزان بی کربنات (HCO3-) را نشان نمی‌دهد. متابولیسم اکسیژن را می‌توان با اندازه‌گیری CO2 مورد سنجش قرار داد، اما داده‌های اشباع اطلاعاتی درباره محتوای اکسیژن خون ارائه نمی‌دهند.

7- همچنین پالس اکسی‌متری نمی‌تواند به طور کامل میزان گردش خون را اندازه‌گیری کند. اگر جریان خون کافی یا هموگلوبین کافی در خون وجود نداشته باشد (کم خونی)، ممکن است بافت‌ها دچار هیپوکسی شوند. همچنین در سایت hopkinsmedicine اطلاعات کاملی است . 

دستگاه پالس اکسی‌متر از چه قسمت‌هایی تشکیل شده است؟

1- گیره‌‌ای که توسط آن بر روی انگشت قرار می‌گیرد

2- یک سوکت که از طریق آن به دستگاه متصل می‌‌شود

3- دارای یک سیستم مخصوص پردازش اطلاعات است

4- یک برد تغذیه برای تاًمین ولتاژ مورد نیاز دستگاه

5- دارای یک باطری است

6- یک منبع نور قرمز و یک منبع IR دارد

7- یک سنسور نوری دارد

8- دارای یک کابل برق است

9- یک صفحه نمایش دارد

10- دارای یک صفحه کلید است

11- یک پروب بر روی دستگاه تعبیه شده است

12- دستگاه دارای مدارات کنترلی است

چطور باید از دستگاه پالس اکسی‌متر نگه‌داری کرد؟

برای اینکه دستگاه پالس اکسی‌متر عمر مفید و طولانی داشته باشد، باید در نگه‌داری از آن چند نکته را رعایت کنید. این نکات عبارتند از:

1- گیره‌ای که بر روی انگشت قرار می‌گیرد را با پنبه و الکل تمیز کنید.

2- در این دستگاه از باطری سرب و اسید استفاده می‌شود،‌ به همین دلیل نباید بگذارید شارژ باطری آن به طور کامل تمام شود.

3- این دستگاه دو نوع دارد که برای عمر طولانی‌تر آن باید متناسب با محلی انتخاب شود که قرار است در آن مورد استفاده قرار گیرد.

نتیجه‌گیری

دستگاه پالس اکسی‌متر یک روش غیرتهاجمی است که برای اندازه‌گیری میزان اشباع اکسیژن خون مورد استفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه با وجود کارایی بالایی که دارد، خیلی شناخته شده نیست و در منازل دیده نمی‌شود. استفاده از دستگاه پالس اکسی‌متر بسیار راحت است و به همین دلیل ما در این مطلب سعی کردیم اطلاعاتی در مورد این دستگاه برای شما بازگو کنیم. امیدواریم مطلب ما برای‌تان مفید بوده باشد.